Uczucie pełnego brzucha, przelewania i odbijania potrafi być równie dokuczliwe, jak pieczenie za mostkiem i cofanie treści żołądkowej do przełyku. Choć wzdęcia i refluks na pierwszy rzut oka wydają się całkiem odmiennymi problemami, pacjenci często zauważają, że obie dolegliwości pojawiają się jednocześnie. Skąd wynika ta zależność?
Wzdęcia i refluks – czym są i jak się objawiają?
Wzdęcia to subiektywne uczucie rozdęcia brzucha i związanego z tym dyskomfortu, które wynika najczęściej ze zwiększonej ilości gazów jelitowych. Ich nadmiar może powstawać w wyniku:
- nasilonej fermentacji bakteryjnej – niestrawione resztki jedzenia są rozkładane przez mikroflorę w jelicie grubym, a jednym z produktów tego procesu są właśnie gazy. Jeśli przebiega on zbyt intensywnie, dochodzi do wzdęć,
- aerofagii – czyli nadmiernego połykania powietrza, które następnie gromadzi się w jelitach.
Refluks żołądkowo-przełykowy to z kolei cofanie się kwaśnej treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Typowe objawy to zgaga i kwaśny posmak w ustach, które nasilają się po posiłkach oraz w pozycji leżącej. Jeśli pojawiają się sporadycznie, to nie stanowią powodu do niepokoju, jednak nawracające mogą świadczyć o rozwoju choroby refluksowej przełyku (GERD).
Czy istnieje zależność między refluksem a wzdęciami?
Refluks może być bezpośrednią przyczyną wzdęć. Jego objawy sprzyjają zwiększonemu odbijaniu oraz mogą nasilać aerofagię, przez co potęgują gromadzenie się gazów w jelitach.
Nie zawsze jednak zależność między tymi dwoma zjawiskami jest tak liniowa. Równie dobrze obie dolegliwości mogą mieć inną, wspólną przyczynę. Zarówno refluks, jak i wzdęcia bywają objawem różnych chorób i zaburzeń przewodu pokarmowego, takich jak:
- dyspepsja czynnościowa,
- zespół jelita drażliwego (IBS),
- zaburzenia opróżniania żołądka (gastropareza),
- nietolerancje pokarmowe[1].
Jak złagodzić wzdęcia i refluks?
Jeżeli zgaga, pieczenie za mostkiem, uczucie pełności czy dyskomfort w jamie brzusznej pojawiają się sporadycznie, pomóc mogą leki dostępne bez recepty. W przypadku wzdęć najczęściej stosowany jest symetykon, czyli związek działający bezpośrednio w przewodzie pokarmowym. Wpływa on na obecne w jelitach pęcherzyki gazu, powodując ich pękanie i ułatwiając usuwanie. Dzięki temu może złagodzić nieprzyjemne dolegliwości wywołane przez ich gromadzenie się w przewodzie pokarmowym.
Symetykon działa wyłącznie miejscowo, nie wchłania się do krwiobiegu i nie wchodzi w organizmie w żadne reakcje chemiczne. Jest więc bezpieczny do stosowania nawet przez wrażliwe grupy pacjentów, np. kobiety w ciąży czy osoby cierpiące na schorzenia przewodu pokarmowego. Ponieważ występuje w różnych postaciach, takich jak tabletki, saszetki z granulatem czy krople na wzdęcia, może być wygodnie przyjmowany np. w pracy czy podczas podróży, a także przez szczególnie wrażliwych pacjentów, np. niemowlęta czy osoby mające trudności z przełykaniem[2].
W przypadku dokuczliwych objawów refluksu doraźnie stosuje się:
- inhibitory pompy protonowej (np. pantoprazol, omeprazol) – hamują produkcję kwasu solnego w żołądku, przez co zmniejszają kwaśność zawartej w nim treści,
- leki zobojętniające (np. sole magnezu, wapnia) – neutralizują kwas solny w żołądku,
- alginiany – tworzą żelową barierę na powierzchni treści żołądkowej, co zapobiega jej cofaniu się do przełyku.
Refluks i wzdęcia mogą pojawiać się jednocześnie z wielu przyczyn, istotna jest więc diagnostyka, która pozwala ustalić źródło tych dolegliwości. Dlatego w przypadku uporczywych objawów najlepszym rozwiązaniem pozostaje konsultacja lekarska.
[1] De Bortoli, N., Tolone, S., Frazzoni, M., Martinucci, I., Sgherri, G., Albano, E., ... & Marchi, S. (2018). Gastroesophageal reflux disease, functional dyspepsia and irritable bowel syndrome: common overlapping gastrointestinal disorders. Annals of gastroenterology, 31(6): 639-648.
[2] Pandey, G. S., Patil, M. T., Vir, D. K., Pandey, P. M., & Pathan, R. A. (2020). Exploring formulation and evaluation of simethicone medicated chocolate formulation for anti-flatulence effect. World Journal of Pharmaceutical Research, 9(14): 970-985.
Tagi
Udostępnij artykuł
